Innovatie
INNOVATIE
Innovatie
Innovatie of vernieuwing is een nieuw idee, goed, dienst en proces of combinatie daarvan. Innovatie kan plaatsvinden binnen organisaties maar ook binnen bredere - sociale - verbanden. Het proces van innoveren (innovatieproces) omvat het geheel van menselijke handelingen gericht op vernieuwing (van producten, diensten, productieprocessen, etc.). De verspreiding van innovatie wordt innovatiediffusie genoemd.
Afbakening
Innovatie is meer dan alleen een technische verbetering. Innovatie kan ook in bijvoorbeeld management of marketing plaatsvinden. De gevolgen van het op een nieuwe wijze toepassen van een bestaand product kunnen even groot zijn als de gevolgen van de introductie van het product zelf. Zo is de komst van het internet een technische innovatie, die zonder de ontwikkeling van e-business-strategieën waarschijnlijk minder succesvol zou zijn geweest. Garcia en Calanone[1] merken in dit kader op dat innovaties anders zijn dan uitvindingen. Een ontdekking die nooit uit het laboratorium komt, blijft een uitvinding. Pas als een ontdekking in productie genomen wordt en waarde voor de onderneming toevoegt, zelfs als dat in de vorm van kostenbesparingen is, kan het een innovatie genoemd worden. In deze laatste omschrijving kan innovatie niet los gezien worden van marketing; zonder succesvolle vermarkting - commercialisatie - bestaat er geen innovatie.
Innovatie geanalyseerd
Innovatie heeft altijd met verandering te maken. Maar het is meer dan een dagelijkse verandering als de weersverandering. Het is meer dan een oppervlakkig verandering, zoals de nieuwe mode in kleding. Het is meer dan een mutatie die per ongeluk optreedt, zoals biologische mutaties. Het is een door de
mens geïnitieerde gerichte, doelbewuste verandering. Het is een sprongsgewijze verandering van het oude naar het nieuwe. Zo stelt Buys: Innovatie is een sprongsgewijze verandering in Product-markt-technologie-combinaties van bestaande (industriële) bedrijven.
Discontinuiteit
Het oude en het nieuwe wordt verbonden door een sprongsgewijze gerichte verandering als gevolg van een gerichte - menselijke - inspanning die binnen een beperkte tijdspanne plaatsvindt en die als vernieuwend wordt ervaren. Veelal door de gebruiker, maar ook wel door de maker respectievelijk de observator.
Innovatie heeft altijd betrekking op vernieuwing. Het betreft niet zozeer de fundamentele vernieuwing – getypeerd als uitvinding – noch de graduele vernieuwingen getypeerd als aanpassingen – zoals biologische adaptatie. De uitvinding van de stoommachine, de gloeilamp en de transistor waren zeer fundamentele vernieuwingen met een revolutionair karakter (breakthrough inventions). Zo stelt Mansfield:
An invention, when applied for the first time, is called an innovation.
Productaanpassingen zijn onder meer een nieuw automodel met nog een lagere luchtweerstand, een nog snellere computer met meer geheugen en een opnieuw sterk verbeterd vaatwasmiddel. Dat zijn de geleidelijke vernieuwingen met een evolutionair karakter. Op het spectrum van aanpassing tot uitvinding bevindt innovatie zich daar tussenin. Waarbij de mate van nieuwigheid leidt tot het onderscheid tussen marginale innovaties (met kleine sprongen) versus radicale innovaties (met grotere sprongen).
Systeemverandering: abstracter gesteld is innovatie een verandering in een (sociaal, sociaal-technisch, technisch) systeem, dat ervaren wordt als hebbende een sprongsgewijs karakter. Het systeem kan een product zijn, een techniek of technologie, een organisatie of zelfs de samenleving. Bij innovatie ontstaan er niet – zoals bij de uitvinding – nieuwe systemen. Veeleer is het een bestaand systeem dat – al dan niet op onderdelen - wordt vernieuwd. Innovatie ontstaat vaak op raakvlakken van verschillende thema’s en op raakvlakken van verschillende bedrijven (Voorbeeld innovatie Energiefabriek: raakvlak van waterzuivering en energieproductie. Raakvlak van waterschap Rijn en IJssel en Avico).
Noodzaak
Innovatie wordt door de overheid als noodzaak gezien om economische groei te waarborgen. Achterliggende oorzaak hiervoor is dat de Europese economieën in veel traditionele productie-industriesectoren steeds minder concurrerend blijken, en er alternatieve bronnen van werkgelegenheid gevonden moeten worden.
Dit is uitgewerkt in de Strategie van Lissabon van de Europese Unie en het Nederlandse Innovatieplatform. In Vlaanderen wordt het innovatiebeleid uitgevoerd door het IWT – voluit "Instituut voor de aanmoediging van innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen".
Stimulans tot innovatie
Succes van een innovatie-inspanning is doorgaans moeilijk vooraf te voorspellen. Investeringen in innovaties zijn daardoor risicovol. Vier omgevingsfactoren kunnen innovaties stimuleren:
- Overheidsbeleid. Een overheid die eisen oplegt aan producten, of systematisch beleid voert om bestaande normen verder op te voeren, dwingt bedrijven inventief te zijn en met betere producten te komen. Wie niet aan de eisen kan voldoen kan het risico lopen omzet te verliezen. Hoe meer consumenten aanwezig zijn in de markt waar de strenge eisen gelden en hoe kapitaalkrachtiger deze consumenten gemiddeld zijn, des te effectiever werkt zulk beleid. Voor het bedrijf dat wel of als eerste aan de eisen kan voldoen ligt een grote markt open.
- Concurrentie. Als de concurrent een beter product op de markt zet voor een scherpe prijs, vormt dit een bedreiging voor ondernemers. De dreiging van innovaties door de concurrentie is een sterke stimulans tot innovatie. Bij afwezigheid van concurrentie is de kans groter dan ondernemingen niet of slechts minimaal zullen innoveren.
- Uitvinders met een goed idee en voldoende commerciële inslag. Uitvinders met een sterke drive om met hun product de wereld beter te maken en er zelf rijker van te worden, werken hard aan een commercieel geloofwaardig concept. Beide zijn nodig om te zorgen dat de uitvinding ook echt een innovatie wordt. Een te sterke technologiefocus zonder goede commercialisatie resulteert in een grotere kans op een niet-succesvolle innovatie.
- Klanten en partners. Met een open innovatiemodel betrekken organisaties hun potentiële klanten en businesspartners bij het ontwikkelen van producten of diensten. Door met een grote groep mensen nieuwe producten of diensten te ontwikkelen, zijn organisaties beter in staat hun aanbod af te stemmen op de behoeften van de markt.
Visie
Innovatie is zorgen dat klanten, in samenwerking met (netwerken van) bedrijven, een steeds persoonlijkere en uniekere ervaring kunnen creëren. Gemeenschappen van goed geïnformeerde consumenten krijgen steeds meer invloed en vormen niet meer een passieve doelgroep. Innovatie verschuift daarom meer naar innovatie van ervaringsomgevingen, waarin consumenten(gemeenschappen) en (netwerken van) bedrijven samenwerken aan persoonlijkere ervaringen van individuele klanten. De rollen van bedrijven en consumenten komen als het ware steeds dichter bij elkaar te liggen.
Bron: Wikipedia
