Polijsten
BEWERKINGSTECHNIEK
POLIJSTEN
Polijsten
Polijsten is een verzamelnaam voor verschillende bewerkingstechnieken die worden gebruikt om de oppervlakte van een bepaald materiaal gladder te maken. Door middel van polijsten kan men metaal of andere materialen verdichten waardoor een hoogglans wordt verkregen. Hierdoor kan het materiaal zo glad worden gemaakt dat een sterk spiegelend effect ontstaat. Polijsten wordt onder andere in de metaalsector toegepast voor metalen zoals koper, aluminium en roestvaststaal.
Waarom polijsten?
De oppervlakte van metalen en andere materialen kan ruw aanvoelen. Soms is de ruwe oppervlakte duidelijk zichtbaar en voelbaar. In andere gevallen zal men gebruik moeten maken van een microscoop om duidelijk zichtbaar te krijgen dat een oppervlakte bestaat uit pieken en dalen. Deze ruwe oppervlakte kan nadelig zijn om verschillende redenen zowel mechanische redenen als esthetische redenen. Een ruw oppervlakte kan nadelig zijn om mechanische redenen wanneer men bijvoorbeeld een onderdeel met een andere onderdeel in contact brengt en er zo weinig mogelijk wrijving dient op te treden. Doormiddel van polijsten kan men de ruwheid van een glijoppervlak verlagen. Esthetische redenen voor het polijsten hebben te maken met de uitstraling van een product. Sommige metalen producten hebben een hoge sierwaarde wanneer deze zorgvuldig zijn gepolijst.
Daarnaast is een ruw oppervlakte ook gevoeliger voor het aanhechten van vuil. In de Food industrie
wordt er gewerkt met oppervlaktes die een bepaalde ruwheidswaarde hebben (RA waarde), door delen die in aanmerking komen met ingredienten voor o.a. menselijke consumptie te voorzien van een oppervlakte die voldoende glad is om te reinigen en waaraan geen resten (gemakkelijk) hechten kan er zo hygienisch worden gewerkt en wordt besmetting voorkomen. Uiteraard past men dan altijd rvs legeringen toe en worden metaaldelen die in aanraking komen ontsmet met daarvoor geschikte middelen in combinatie met water.
Hoe kan men polijsten?
De ruwe oppervlakte van een materiaal wordt tijdens het polijsten steeds gladder gemaakt. Dit kan men doen door herhaaldelijk te gaan schuren. Afhankelijk van het materiaal en de ruwheid van de oppervlakte kan men een grove of fijnere korrel gebruiken. Hoe ruwer en harder de oppervlakte is hoe harder en grover de korrel is waarmee men schuurt. Vervolgens past men steeds fijner schuurmateriaal toe. Waardoor de ‘pieken en dalen’ op de oppervlakte steeds meer worden geslecht. Met een zogenaamde ruwheidsmeter die een diamanten naald over het oppervlakte beweegt kunnen de variaties in pieken en dalen worden vastgelegd en kan men de zogenaamde ruwheidswaarde aflezen.
Men kan gebruik maken van schuurpapier en slijpschijven. Met name voor fijn en nauwkeurig schuurwerk kan men ook schuurpapier met water gebruiken en ‘nat schuren’. Door het polijsten wordt de oppervlakte zoveel mogelijk krasvrij gemaakt. Uiteindelijk is de korrel van het schuurpapier zo fijn dat men bijna overgaat tot het poetsen van het materiaal.
Tijdens het schuren wordt het materiaal verdicht en gladder gemaakt. Hierdoor kan een mooie glas ontstaan en een object visueel aantrekkelijker worden. Daarnaast kan een glans naast een visuele eigenschap ook een technische eigenschap zijn. De glans van een gepolijste spiegel zorgt er voor dat een spiegel gebruikt kan worden voor het doeleinde waarvoor deze gemaakt is.
Polijsten voor materiaalonderzoek
Voor het onderzoeken van materialen kan polijsten ook worden gebruikt. Hierbij wordt polijsten gebruikt als voorbereidende stap om duidelijk zicht te krijgen op de microstructuur van een metaal of metaallegering. Na het polijsten kan men indien nodig nog gaan etsen. Dit is een oppervlaktebehandeling die wordt uitgevoerd met een vloeibaar middel. Dit middel zorgt voor een chemische reactie waardoor een deel van het oppervlak van het metaal oplost. Dit kan ook worden beschouwd als een soort van gecontroleerde erosie.
